Barbara Tuchman
Barbara Wertheim Tuchman (1912-1989) is een Amerikaanse historica die veel bekendheid verwierf bij het grote publiek door haar levendige en gedetailleerde boeken over belangrijke thema’s uit de wereldgeschiedenis, zoals de veertiende eeuw, de Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog en de Eerste Wereldoorlog. Ook al is haar werk op punten gedateerd, haar enorme vermogen om tijdperken en historische figuren weer tot leven te roepen maakt haar boeken nog steeds zeer de moeite van het lezen waard. Een selectie.
Debuut
Tuchman’s vader was een invloedrijk bankier. Haar grootvader was in ambassadeur van Turkije onder president Woodrow Wilson. Ze kreeg interesse voor politiek en geschiedenis dus al van huis uit mee. Tuchman bouwde al snel een wetenschappelijke en journalistieke carrière op. Zo werkte zij onder meer voor The Nation, een periodiek die haar vader indertijd van een dreigend bankroet had gered. De Spaanse Burgeroorlog maakte veel indruk op haar: toen Franco won, zag zij dit als een enorme klap voor het vrije westen. In haar eerste boek, The Lost British Policy (1938), staat de ontwikkeling van de betrekkingen tussen Spanje en Engeland sinds 1700 centraal. Het is nog geschreven onder haar meisjesnaam, Barbara Wertheim. Ze trouwde een jaar later, in 1939. Het huwelijk met Lester R. Tuchman hield dertig jaar stand en bracht drie kinderen voort.
Eerste Wereldoorlog
Na haar debuut publiceerde Tuchman nog enkele boeken, maar met De kanonnen van augustus (1962) vestigde ze definitief haar reputatie. Ze won er de prestigieuze Pulitzer Prijs mee. Het gaat over de oorzaken van de Eerste Wereldoorlog en beschrijft tevens het verloop van de oorlog in de eerste maand: van de Blitzkrieg waarmee Duitsland razendsnel over België en Noord-Frankrijk heendendert tot de Slag bij de Marne, als de Duitse oorlogsmachine tot staan wordt gebracht. Speciale aandacht is er voor de rol die de eerzuchtige generaal Alexander von Kluck speelde, en de onmachtige diplomatieke onderhandelingen die aan de Eerste Wereldoorlog voorafgingen. Een intrigerend relaas over het voorspel en begin van de oorlogstragedie, die tot 1919 de wereld zou teisteren.
Tuchman schreef nog enkele andere boeken over de (aanloop tot de) Eerste Wereldoorlog: allereerst Het Zimmermann Telegram (1958) gaat in op de poging van de Duitse minister van Buitenlandse Zaken Zimmermann om Mexico te bewegen, een oorlog met de Verenigde Staten uit te lokken. Dit zou moeten gebeuren zodra Duitsland de onbeperkte duikbotenoorlog zou afkondigen. Verder De trotse toren (1966), waarin ze met veel gevoel voor detail de decennia voor 1914 beschrijft, wel bekend als de Belle Epoque.
De waanzinnige Veertiende eeuw
Een ander hoofdwerk uit het toch al rijke oeuvre van Tuchman is zonder meer De waanzinnige Veertiende eeuw (1978), waarin de veertiende eeuw wordt beschreven aan de hand van het leven van de Franse edelman Enguerrand VII van Coucy. Het is een tijd waarin ontzettend veel gebeurd: Engeland en Frankrijk vechten de bittere Honderdjarige oorlog uit en de pest houdt vier keer vreselijk huis in Europa. Maar het is ook de tijd waarin de literatuur grote opgang maakt, onder meer door geniale schrijvers als Chaucer, Petrarca en Boccaccio. Tuchman maakt een treffende vergelijking tussen deze tijd en de onze, en houdt ons zo een verre spiegel voor.
De Mars der dwaasheid
In 1984 verscheen De mars der dwaasheid, een kritisch boek dat uitgaan van het idee, dat de wil tot macht dikwijls het verstand verblindt en politieke leiders verleidt tot het maken van grote fouten. Als uitgangspunt nam Tuchman de Trojaanse oorlog, de protestantse afscheiding, de Amerikaanse onafhankelijkheidsoorlog en de Vietnamoorlog. Al verscheen het bijna 25 jaar geleden, het blijft een actueel werk: zeker met het oog op de oorlog in Irak, om maar een voorbeeld te noemen.