Vogels
Van de huismus, die de laatste twintig jaar behoorlijk in populatie is afgenomen,
tot de zeearend die in de Oostvaardersplassen broedt, ook wel de vliegende deur genoemd:
vogels zijn er in alle soorten en maten. Het is een fascinerende diersoort die waarschijnlijk
zijn oorsprong zo’n 145 miljoen jaar geleden vindt. Dat is dus lang voordat aan het eind van
het Krijt de dinosauriërs begonnen uit te sterven (65 miljoen jaar geleden).
De oudst bekende vogel werd in 1861 gevonden en staat bekend als Archaeopterix, ofwel “oude vleugels”.
Een fascinerende optie, waarvan tegenwoordig veel geleerden uit gaan,
is dat vogels afstammen van de dinosauriërs. Het is echter jammer dat er relatief weinig zeer oude
fossielen bewaard zijn gebleven, die meer inzicht kunnen bieden in het ontstaan van vogels
en hun vroegste geschiedenis.
Voor wie meer wil weten over vogels die vandaag de dag voorkomen, vindt zeer veel literatuur
op dit gebied. Hieronder volgt een kleine selectie van populair-wetenschappelijke boeken en gidsen
die de vogelliefhebber een beetje op weg helpen.
Vogels & vogels kijken van David Alderton is een rijk geïllustreerd overzichtswerk dat de belangrijkste vogelsoorten van de wereld behandeld. De auteur is een vooraanstaand vogelexpert met vele jaren ervaring. Hij heeft ook hoofdstukken gewijd aan het ontstaan van de vogel, zijn anatomie, de veren, zintuigen, nesten en eieren. Verder is er aandacht voor de vogeltrek, het gedrag en het vogelkijken.
Elsevier heeft meerdere gidsen uitgebracht over vogels, waarvan Elseviers gids van de Europese vogels. Alle vogels van Europa, Noord-Afrika en het Midden-Oosten een goed voorbeeld is. De bladzijden zijn als volgt: Rechts staan afbeeldingen, links vindt u tekst en uitleg. Er zijn ruim duizend van de in totaal bijna tienduizend vogelsoorten opgenomen in dit naslagwerk. Verder zijn er afbeeldingen te zien van de jonge vogel, voorzover deze van de volwassen soort afwijkt. Ook wordt bij elke vogelsoort vermeld in hoeverre deze voorkomt in Nederland en België.
Een vergelijkbaar boek is Lars A.O. Svensson,
ANWB Vogelgids van Europa.
Een standaardwerk dat weliswaar minder vogels behandeld (ruim zevenhonderd),
maar zeer geliefd is als gids onder vogelliefhebbers, is
Petersons Vogelgids. Het beschrijft alle Europese vogels en veel dwaalgasten.
Aangevuld met verspreidingskaarten en afbeeldingen van de vogels.
Kleiner, maar goed systematisch opgebouwd is het veelgebruikte boekje Wat vliegt daar? van P. en P.H. Barthel. Overigens is er nog een andere uitstekende vogelgids met deze titel, geschreven door H. Frieling en Meindert de Jong.
Wilt u de natuur in maar bent u toch breder georiënteerd dan alleen op vogels, dan bestaan er ook gidsen die naast een uitgebreid overzicht van de belangrijkste vogelsoorten de overige fauna en flora van ons land behandelen. Een zeer complete en handzame gids in deze categorie is bijvoorbeeld de Deltas grote natuurgids van Michael Lohmann. Erg prettig aan dit boek is dat het met foto’s is geïllustreerd en niet met tekeningen. Naast hoofdstukken over insecten en bloemen zijn er zo’n tweehonderd pagina’s aan vogels gewijd. Uitgebreider als geheel, maar met maar tachtig bladzijden over vogels is de Encyclopedie van de natuur. Flora en fauna van Nederland en Europa. Voordeel is wel dat vrijwel alle denkbare diersoorten aan bod komen, alleen op beperktere schaal.