Een bijdrage van Menno Voskuil

In 1956 werd het Journal particulier uitgegeven door Editions du Cap te Monte Carlo. De erotisch getinte dagboekaantekeningen van de Franse auteur Paul Léautaud verschenen in twee banden onder het imprint “Domaine Privé”. Tien jaar later zou deze uitgave redacteur Martin Ros inspireren een reeks ego-documenten op te zetten voor uitgeverij De Arbeiderspers. Deze serie, Privé-Domein, behoort vandaag de dag tot de meest prestigieuze (en meest verzamelde) reeksen in Nederland.

Dat Martin Ros de daadwerkelijke initiatiefnemer tot de reeks zou zijn wordt overigens enigszins betwist: Zowel Wim Mol (productiechef) als Theo Sontrop (oud-directeur van De Arbeiderspers) schrijven het ontstaan van de reeks toe aan de in 1966 overleden Johan Veeninga, adjunct-directeur van de uitgeverij. Het verschijnen van het eerste deel uit de reeks, Herinneringen aan mijn roomse jeugd van Mary McCarthy, heeft Veeninga echter niet mogen meemaken.
Martin Ros heeft door de jaren heen, samen met Theo Sontrop, de reeks uitgebouwd tot een bijzonder geheel. Aanvankelijk koos men voor teksten van veelal buitenlandse auteurs, die soms zelfs geheel buiten het literaire of culturele circuit opereerden. Denk hierbij aan de herinneringen van een prostituée (Majbritt Morrison, Jungle west 11) of de memoires van een misdaadkoningin (Koningin van de onderwereld van Zoe Progl).
Later ontwikkelde Privé-Domein zich tot een reeks waarin louter literaire auteurs of culturele figuren hun ego-documenten mochten publiceren. Het aandeel Nederlandse auteurs nam hand over hand toe, en rond de eeuwwisseling verscheen er zelfs een aantal speciaal voor de reeks bijgehouden dagboeken van populaire auteurs als Ronald Giphart en Boudewijn Büch.
Het karakteristieke uiterlijk van de Privé-Domeindeeltjes werd bedacht door Wim Mol en zijn medewerkers. Er werd gekozen voor een relatief smal formaat boekblok en luxe gevergeerd papier. Bovendien werden de eerste 25 delen naar Frans gebruik onopengesneden naar de boekhandel verstuurd, wat wil zeggen dat de koper zelf de pagina’s met een mesje van elkaar los diende te snijden. Dat Nederlanders hier niet aan waren gewend, bleek wel uit het feit dat boekhandelaren keer op keer aan hun klanten moesten uitleggen dat het echt de bedoeling was, die aan elkaar vastzittende bladzijden...
De omslagontwerpen werden tot 1986 gemaakt door Kees Kelfkens. Aan hem hebben we de zo diverse, maar tegelijkertijd zo herkenbare boekomslagen te danken. Hij wisselde auteursportretten af met foto’s en tekeningen, steeds geplaatst in een kader met daarbinnen de belettering. Zelf schreef Kelfkens hierover:

Het ontwerp voor een boekomslag (in het geval van Privé-Domein eigenlijk een aan het boekblok vastzittende papieren band) is geen schaap met vijf poten maar eerder een duizendpoot. Het is tegelijk affiche- en verpakkingsontwerp, het moet de feitelijke inhoud, aard en sfeer van het inliggende boek zo goed mogelijk tot zijn recht laten komen, passen in een bepaald fonds of bepaalde reeks en zich daarin toch weer onderscheiden, niet te modieus zijn - een boek gaat langer mee dan vandaag, en zeker een Privé-Domeinboek -, in harmonie zijn met de vormgeving van het binnenwerk of daarmee in gezond contrast, en ook nog goed reproduceerbaar.

Nadat de ontwerper in 1986 overleed, nam Marjo Starink de vormgeving voor haar rekening (later werd zij weer opgevolgd door Nico Richter), maar veranderde er eigenlijk weinig aan het basisontwerp van Kees Kelfkens, wiens naam nog een tijdlang in het colofon werd vermeld.
Het is niet alleen de bijzondere vormgeving van de Privé-Domeindeeltjes die verzamelaars zo aanspreekt, ook de kwalitatief hoogwaardige inhoud draagt sterk bij aan de aantrekkingskracht van de reeks. het is mede dankzij Privé-Domein dat ego-documenten een serieus subgenre in de Nederlandse literatuur zijn geworden.
De succesvolle reeks, die overigens qua verkoop niet altijd even succesvol is geweest, kende een echte spin-off: Open Domein. In deze op zichzelf staande (maar qua vormgeving zeer op Privé-Domein lijkende) reeks bracht uitgeverij De Arbeiderspers biografieën onder. In 1982 verscheen het eerste deel, de biografie van J. van Oudshoorn geschreven door Wam de Moor. Het waren echter niet alleen Nederlandse biografen die in Open Domein een thuis vonden, ook bekende biografieën van buitenlandse auteurs werden in de reeks gepubliceerd. Zo kreeg de gezaghebbende Rimbaud-biografie van Enid Starkie dankzij opname in Open Domein in 1984 eindelijk een Nederlandse vertaling (de fotobijlage werd verzorgd door Rimbaud-liefhebber Boudewijn Büch!). Het laatst verschenen deel uit de reeks is de langverwachte biografie over onze grootste minor poet: J.C. Bloem.

Privé-Domein 1966-2007
Naar bibliografie Open-domein

1 Mary McCarthy - Herinneringen aan mijn roomse jeugd
2 Paul Léautaud - Onvoltooid verleden tijd
3 Victor Alexandrov - Adder onder adders
4 Majbritt Morrison - Jungle west 11
5 Konstantin Paustovskij - Begin van een onbekend tijdperk
6 Zoe Progl - Koningin van de onderwerld
7 Maurice Sachs - Heksensabbat
8 Paul Léautaud - Particulier dagboek 1917-1924
9 August Strindberg - Inferno
10 H.N. Werkman - Brieven van H.N. Werkman 1940-1945
11 Salvador Dalí - Mijn leven als genie
12 Paul Léautaud - Lichtzinnige herinneringen
13 Friedrich Nietzsche - Ecce Homo (nr. 12)
14 Brendan Behan - Bekentenissen van een Ierse rebel
15 August Strindberg - De zoon van een dienstbode
16 Konstantin Paustovskij - Verre jaren
17 Annie Romein-Verschoor - Omzien in verwondering (2 delen)
18 Belle van Zuylen - Rebels en beminnelijk
19 Giacomo Casanova - Memoires
20 Paul Léautaud - Literair dagboek 1893-1921
21 Hermann Hesse - Zinnig eigenzinnig
22 August Strindberg - Tijd van gisting
23 George Orwell - Een olifant omleggen
24 Raoul Hynckes - De vrienden van middernacht
25 Walter Benjamin - Berlijnse jeugd
26 I.S. Toergenjev - Herinneringen
27 F. Scott Fitzgerald - De namiddag van een schrijver
28 Pablo Neruda - Ik beken ik heb geleefd (2 delen)
29 Heinrich Heine - De Harzreis
30 Arthur Schopenhauer - Er is geen vrouw die deugt
31 Elias Canetti - Wat de mens betreft
32 Konstantin Paustovskij - Onrustige jeugd
33 A.G. Dostojevskaja - Herinneringen
34 Paul Léautaud - Particulier dagboek 1925-1950
35 Athur Power - Gesprekken met James Joyce
36 M. Bakoenin - Bakoenin’s biecht
37 Virginia Woolf - Schrijversdagboek (2 delen)
38 Robert Craft - Igor Strawinsky
39 Giacomo Leopardi - Gedachten
40 Valentin Boelgakov - Het laatste levensjaar van L.N. Tolstoj
41 Knut Hamsun- Langs overwoekerde paden
42 Julien Green - Journaal 1926-1945
43 Th.A. Sontrop en Martin Ros - Privé-Domein schrijvers over zichzelf
44 Claire Goll - Alles is ijdelheid
45 J.J. Peereboom - Ik ben niets veranderd
46 Peter Handke - Last van de wereld
47 Jeroen Brouwers - Mijn Vlaamse Jaren
48 Astolphe Marquis de Custine - Brieven uit Rusland
49 George Grosz - Een klein ja, een groot nee
50 Elias Canetti - De behouden tong
51 Lodewijk van Deyssel - Het ik
52 Henriëtte Roland Holst - Het vuur brandde voort
53 Samuel Pepys - Geheim dagboek van een puritein
54 Multatuli - Liefdesbrieven
55 Louis-Ferdinand Céline - Van de ene dood naar de andere
56 Gustave Flaubert - Haat is een deugd
57 Lou Andreas Salomé- Terugblik op mijn leven
58 A. Roland Holst - Brieven aan Marius Brinkgreve
59 Gerrit Komrij- Verwoest Arcadië
60 Viktor Sjklovski - Sentimentele reis
61 Konstantin Paustovskij - De tijd van de grote verwachtingen
62 Albert Helman - Het eind van de kaart
63 Bertold Brecht - Dagboeken 1920-1922
64 Dmitri Sjostakovitsj - Getuigenis
65 Stendhal - Brieven
66 Henry de Montherlant - Spelen met stof
67 Robert Graves - Dat hebben we gehad
68 Patrick Modiano/Emmanuel Berl - Verhoor
69 Julien Green - Journaal 1946-1967
70 Michel Leiris - Arena
71 Friedrich Nietzsche - Uit mijn leven
72 Alfred Döblin - Fatale reis
73 Marina Tsvetajeva - Herinneringen en portretten
74 Elias Canetti - De fakkel in het oor
75 Maxim Gorki - Portretten
76 Graham Greene - Vluchtwegen
77 Czeslaw Milosz - Geboortegrond
78 Joyce & Co - Venetiaanse brieven en Calabrese dagboeken
79 Graham Greene - Een soort leven
80 George Sand/Alfred de Musset - Een moeilijke liefde
81 Palinurus - Het rusteloze graf
82 Lidija Tsjoekovskaja - Ontmoetingen met Anna Achmatova
83 Konstantin Paustovskij - De sprong naar het Zuiden
84 Aegidius W. Timmerman - Tim’s Herinneringen
85 Botho Strauss, Paren - passanten
86 Marcellus Emants - Op reis door Zweden
87 Klaus Mann - Het keerpunt
88 Louis-Ferdinand Céline - Brieven aan vriendinnen
89 Cees Nooteboom - Waar je gevallen bent, blijf je
90 Alexander I. Herzen - Feiten en gedachten 1812-1838
91 J. Slauerhoff - Brieven aan Hans Feriz
92 V.S. Naipaul - Proloog voor een autobiografie
93 Gustave Flaubert - De kluizenaar en zijn muze
94 Zinaida Hippius - De schittering van woorden
95 Lodewijk Napoleon - Gedenkschriften
96 L.E.J. Brouwer/C.S. Adama van Scheltema - Droeve snaar, vriend van mij
97 Walter Benjamin - Dagboek uit Moskou
98 Sofia Tolstoj - Dagboek
99 Annie Salomons - Herinneringen uit de oude tijd
100 Maarten ’t Hart - Het roer kan nog zesmaal om
101 Peter Handke - De geschiedenis van het potlood
102 Norman Douglas - Terugblik
103 Konstantin Paustovskij - Boek der omzwervingen
104 Alexander I. Herzen - Feiten en gedachten 1838-1847
105 Marcel Proust - Brieven 1885-1906
106 Victor Hugo - Zelf gezien
107 Jean-Paul Sartre - Schemeroorlog
108 Martin Ros en Emile Brugman - Privé-domein 1966-1984
109 August Willemsen - Braziliaanse brieven
110 Thomas Bernhard - Een kind
111 William Butler Yeats - Autobiografieën (2 delen)
112 J. Presser - Louter verwachting
113 I.S. Toergenjev- Brieven
114 Isaac Bashevis Singer - Op zoek
115 Alexander I. Herzen - Feiten en gedachten 1847-1852
116 Nathalie Sarraute - Kindertijd
117 Edmond en Jules de Goncourt - Dagboek
118 Willem Kloos - Zelfportret
119 Françoise Sagan - Dierbare herinneringen
120 Jean-Paul Sartre - Brieven aan Castor 1926-1939
121 Elias Canetti - Het ogenspel
122 Elias Canetti - Het geheime hart van het uurwerk
123 Ernst Jünger - Parijs dagboek 1941-1943
124 Jean-Paul Sartre - Brieven aan Castor 1940-1963
125 Lord Byron - Brieven en dagboeken
126 Gottfried Benn - Dubbelleven
127 Hector Berlioz - Mijn leven 1803-1834
128 Vladislav Chodasevitsj - Necropolis
129 Thomas Mann - Dagboeken 1918-1939
130 Paul Léautaud - Particulier dagboek 1933
131 Alexander I. Herzen - Feiten en gedachten 1852-1864
132 Benno Barnard - Uitgesteld paradijs
133 Hans van Straten - De omgevallen boekenkast
134 Hector Berlioz - Mijn leven 1834-1865
135 Ivan A. Gontsjarov - Reis om de wereld
136 Paul Morand - Venetiës
137 Konstantin Paustovskij - De gouden roos
138 Louis Paul Boon - Memoires van Boontje
139 Sergej T. Aksakov, Een jeugd in Rusland
140 Jules Renard - Dagboek 1887-1910 (2 delen)
141 Paul Auster - Het spinsel van de eenzaamheid
142 Boris Pasternak/Olga Freidenberg - Contradans in brieven 1910-1954
143 Anthony Trollope - Een autobiografie
144 J.J. Peereboom - Vraag niet waarom
145 Adriaan Morriën - Plantage Muidergracht
146 Michail Tsjechov - Rondom Tsjechov
147 Italo Svevo - Autobiografisch profiel
148 Marie Wassiltchikoff - Berlijns dagboek 1940-1945
149 Ernst Jünger - Parijs dagboek 1943-1944
150 Koos van Zomeren - Een jaar in scherven
151 Emile Brugman/Martin Ros - Ik herinner mij
152 Alexander I. Herzen - Feiten en gedachten 1864-1868
153 A. Roland Holst - Briefwisseling met R.N. Roland Holst en H. Roland Holst-van der Schalk
154 Frans Erens - Vervlogen jaren
155 George Gissing - Intieme geschriften van Henry Reyecroft
156 Pitirim Sorokin - Bladen uit een dagboek
157 Marcel Jouhandeau - Dagboeken
158 Botho Strauss - Niemand anders
159 Tibor Déry - Geen oordeel
160 Louis Paul Boon - Brieven aan literaire vrienden
161 Alma Mahler - Mijn leven
162 Boris Pasternak- Autobiografische geschriften
163 Friedrich Hölderlin - Onder een ijzeren hemel
164 August Strindberg - Verslag van twee huwelijken
165 Vladimir Petsjerin - Van over het graf
166 Fernando Pessoa - Het boek der rusteloosheid
167 Johann Peter Eckermann - Gesprekken met Goethe
168 Stefan Zweig - De wereld van gisteren
169 Emmanuel Berl - Rachel en andere gratiën
170 Georges Perros - Plakboek
171 Giuseppe Verdi - Autobiografie in brieven
172 Theodor Fontane - Brieven
173 Georges Perec - W of de jeugdherinnering
174 Søren Kierkegaard - Dagboeken
175 E. B. de Bruyn - Uit een leven
176 Madame de Sévigné - Brieven
177 August Willemsen - De val
178 Matthieu Galey - Dagboek
179 Paul de Wispelaere - Het verkoolde alfabet
180 Isaac Bashevis Singer - Het hof van mijn vader
181 Arthur Schopenhauer - De wereld deugt niet
182 Gustave Flaubert/George Sand - Wij moeten lachen en huilen
183 Jeroen Brouwers - Kroniek van een karakter
184 Vladimir Nabokov - Zuivere kleuren
185 Vasili Rozanov - Roem is een slang
186 Josep Pla - Het grijze schrift
187 Franz Kafka/Max Brod - Een vriendschap in brieven
188 Adriaan Morriën - Ik heb nu weer de tijd
189 Günter de Bruyn - Verschoven stad
190 Golo Mann - In de schaduw van de tovenaar
191 John Cheever - Verscheurde stilte
192 Anna Larina Boecharina - De revolutie ging in het rood gekleed
193 Misia Sert - Misia
194 Friedrich Nietzsche - Nietzsche contra Wagner
195 Ursula von Kardorff - Gebombardeerd dagboek 1942-1945
196 Louis-Ferdinand Céline - Sterven of liegen
197 Theo Thijssen - In de ochtend van het leven
198 Friedrich Hebbel - Een blinde bij zonsopgang
199 Bergman - De tijd te lijf
200 Gerrit Komrij - De buitenkant
201 Denis Diderot - Brieven aan Sophie
202 Elias Canetti - Het pantheon van vergeten dingen
203 Thomas Mann - Duitsland heeft me nooit met rust gelaten
204 Fernando Pessoa - Mijn droom is van mij
205 Klaus Mann - Opgejaagd, gedoemd, verloren
206 Maxime du Camp - Uren met Flaubert
207 Man Ray - Belicht geheugen
208 Edmond en Jules de Goncourt - God, geld en seks
209 Danièle Sallenave - Gepasseerd station
210 W.N.P. Barbellion - Dagboek van een teleurgesteld man
211 Jean-Jacques Rousseau - Bekentenissen
212 Saint-Simon - Memoires
213 Jean-Paul Franssens - Zuiderkerkhof I
214 Frank Meyrink - Gottliebs dood
215 Marie Bashkirtseff - Waarom zou ik liegen
216 Michel Leiris - In de tegenwoordige tijd
217 Willem Bilderdijk - Liefde en ballingschap
218 Junichiro Tanizaki - Kinderjaren
219 Paul Auster - Van de hand in de tand
220 August Willemsen - Vrienden, vreemden, vrouwen
221 Rogi Wieg - Liefde is een zwaar beroep
222 Ilja Ehrenburg - Ik ben nooit onverschillig geweest
223 Jean Schalekamp - Dr. Freud heeft hier gewoond
224 Rudolf Bakker - Hoe komt het dat ik nog leef
225 Hans Christian Andersen - Nooit rijk, nooit tevreden, nooit verliefd
226 Luuk Gruwez - Het land van de wangen
227 Jean-Paul Franssens - De wereld wil bedrogen worden
228 Friedrich Nietzsche - Afgemat als een eendagsvlieg bij avond
229 Thomas Mann - Roem en verliefdheid
230 Jean Cocteau - Dagboek van een duizendkunstenaar 1942-1954
231 Boudewijn Büch - Een boekenkast op reis
232 Raymond Queneau - Mijn moeder zong
233 Elias Canetti - Slotsom
234 De gezusters Brontë - Verwoeste levens
235 Louis Sébastien Mercier - Niemand ontbijt meer met een glas wijn
236 Maarten ’t Hart - Een deerne in lokkend postuur
237 Félix Nadar - Toen ik fotograaf was
238 Alma Mahler - Het is een vloek een meisje te zijn
239 Arthur Rimbaud - Afrikaanse brieven
240 Marguerite Yourcenar - Nauwkeurig, met verbeten hartstocht
241 Padre António Vieira - Een natte hel
242 Matsuo Basho - De herfstwind dringt door merg en been
243 Erika Mann - Mijn vader, de tovenaar
244 Michel Onfray - Vulkanisch verlangen
245 Isaac Bashevis Singer - Meer verhalen van het hof van mijn vader
246 Günter de Bruyn - Veertig jaar
247 Ronald Giphart - Het leukste jaar uit de geschiedenis van de mensheid
248 Harry graaf Kessler - De dans op de vulkaan
249 Anna Achmatova - De echte twintigste eeuw
250 A. F. Th. van der Heijden - Engelenplaque
251 Georges Perec - Ik ben geboren
251A Georges Perec - Ik ben geboren (relatiegeschenk)
252 Ryszard Kapuscinski - Lapidarium
253 Victor Segalen - Brieven uit China
254 Gérard de Nerval- Het treurige beroep van schrijver
255 Sylvia Plath - De dagboeken 1950-1962
256 Matsuo Basho - De smalle weg naar het verre noorden
257 Georg Christoph Lichtenberg - Gekleurde schaduwen
258 Elias Canetti - Party tijdens de blitz
259 André Gide - Het innerlijk blauw
260 Julien Weverbergh - Weverbergh '30-'70
261 Koos van Zomeren - Nog in morgens gemeten
262 Gustave Flaubert - Geluk is onmogelijk
263 Eugène Delacroix - Ik heb het niet over middelmatige mensen
264 Sergej Prokofjev - Dagboek 1907-1933

Open Domein 1982 - 2007
Naar bibliografie Privé-domein

1 Wam de Moor - Van Oudshoorn : biografie van de ambtenaar-schrijver J.K. Feijlbrief
2 Hans Jürgen Fröhlich - Schubert
3 Vladimir Nabokov – Nikolaj Gogol
4 Martin van Amerongen – De buikspreker van god
5 Max Brod – Franz Kafka: een biografie
6 Hans Werkman – De wereld van Willem de Mérode
7 Enid Starkie – Arthur Rimbaud
8 Simon Carmiggelt – Ontmoetingen met Willem Elsschot
9 Viviane Forrester – Van Gogh begraven in het koren
10 Jan Meyers – Mussert, een politiek leven
11 Martin van Amerongen – Het matrassengraf
12 Wolfgang Hildesheimer – Mozart
13 Lou-Andreas Salomé – Friedrich Nietzsche
14 Ryszard Kapuscinski - De Sjah aller Sjahs
15 Jeroen Brouwers - Hélène Swarth : haar huwelijk met Frits Lapidoth, 1894-1910
16 Angenies Maria Brandenburg – Annie Romein-Verschoor
17 Nina Nikolaevna Berberova – Tsjaikovski
18 Wim Hazeu – Gerrit Achterberg: een biografie
19 Hendrik Henrichs – Johan Brouwer: zoeker, ziener en bezieler
20 Frédéric Vitoux – Het leven van Céline
21 James Rives Childs – Casanova
22 Jacques Presser – Napoleon: historie en legende
23 Onbekend
24 Frédéric Vitoux – Rossini
25 Patrick Marnham – De man die Maigret niet was
26 Elisabeth Heresch – Verraad, lafheid en bedrog: leven en dood van de laatste tsaar
27 Jan Meyers – Domela, een hemel op aarde
28 Wim Hazeu – Slauerhoff: een biografie
29 Jos Perry – De voorman
30 Onbekend
31 Hans Goedkoop – Geluk: het leven van Herman Heijermans
32 Ronald Prud'homme van Reine - Rechterhand van Nederland
33 Claude Arnaud - Chamfort
34 Hans Renders – Zo meen ik dat jij ook bent
35 Jaap Goedegebuure – Zee, berg, rivier: het leven van H. Marsman
36 Caspar Wintermans – Alfred Douglas: de boezemvriend van Oscar Wilde
37 Onbekend
38 Klaus Eidam – Het ware leven van Johann Sebastian Bach
39 Marco Daane – De vrijheid nog veroveren: Richard Minne
40 Ronald Prud'homme van Reine - Schittering en schandaal
41 Ronald Prud'homme van Reine - Admiraal Zilvervloot
42 Ger Verrips – Denkbeelden uit een dubbelleven
43 Rob Molin – Lieve rebel: biografie van Adriaan Morriën
44 Bart Slijper – Van alle dingen los: het leven van J.C. Bloem