Een bijdrage van Menno Voskuil

Wie aan Zeeland denkt, denkt waarschijnlijk als eerste aan de Deltawerken, of een zwart pannetje vol dampende mosselen. Of oude dames in klederdracht. Of lange stranden (waar veel Duits te horen is). Of roomboterbabbelaars en bolussen. Maar niet iedereen denkt direct aan literatuur, terwijl Zeeland een aantal grote schrijvers heeft voortgebracht (neem alleen al P.C. Boutens of Hans Warren!), én een van de leukste literaire reeksen die ons taalgebied rijk is: de Slibreeks.

In 1977 nam het Centrum Beeldende Kunst Zeeland het initiatief om een reeks boekjes uit te geven met nieuw werk of nieuwe vertalingen van Nederlandse en buitenlandse auteurs of kunstenaars. Het kleine formaat van de uitgaafjes (tot aan nummer 100 meten de boekjes slechts 10,5 bij 15 centimeter) en de lage prijs (aanvankelijk een paar gulden per titel) maakten dat de deeltjes direct opvielen.
Het doel van de reeks was (en is) het lezende publiek een laagdrempelige kennismaking met verhalen, gedichten en kunst aan te bieden. De Slibreeks-deeltjes zijn dan ook vaak geïllustreerd en sommige worden zelfs geheel verzorgd door een beeldend kunstenaar. De oplage van de boekjes bedraagt meestal zo’n 500 exemplaren.

Het eerste deeltje dat in 1977 verscheen zette de Slibreeks meteen op de kaart: De verpletterende werkelijkheid van de populaire auteur J.M.A. Biesheuvel. Maarten Biesheuvel, de meester van het korte absurdistische verhaal, debuteerde in 1972 met de bundel In de bovenkooi, die nu geldt als een van de meest succesvolle Nederlandstalige debuten van na de Tweede Wereldoorlog.
Het bijzondere korte verhaal De verpletterende werkelijkheid werd van illustraties voorzien door de Zeeuwse kunstenaar en schrijver Wim Hofman. Het boekje beleefde een aantal herdrukken, en de eerste druk geldt intussen onder Biesheuvel-verzamelaars als een gezocht collector’s item.

Na het succes van De verpletterende werkelijkheid zette het CBK Zeeland de reeks op voortvarende wijze voort en gaf het in de hieropvolgende jaren een groot aantal titels van internationaal en landelijk bekende schrijvers en kunstenaars uit. Zo vertaalde dichter Hans Warren poëzie van onder andere August von Platen, K.P. Kavafis en Federico García Lorca voor de Slibreeks. Warren bracht deze vertalingen samen in het bundeltje Herkenningen, dat verscheen in 1981 en enige malen werd herdrukt.
Bijzondere aandacht werd besteed aan regionaal talent, waardoor de Slibreeks deels een duidelijk Zeeuws karakter kreeg. Veelal kregen Zeeuwse kunstenaars de opdracht de deeltjes te illustreren en het CBK bood met de Slibreeks een podium voor Zeeuwse auteurs als Lou Vleugelhof, Aarnout de Bruyne en Andreas Oosthoek.

Het honderdste deel uit de reeks zag het licht in 2002, en betrof een bijzonder project. Het boek Roosje en haar nazaten werd uitgegeven op een voor de Slibreeks zeer groot formaat (ruim A4), telde maar liefst 104 pagina’s en bevatte bovendien een genummerde en gesigneerde litho. In deze uitgave werden toneelteksten, poëzie, muziek, en tekeningen gepubliceerd van Jacobus Bellamy, Antonio Montalti, Julio Ricordi, Paul Solanges, Ed Leeflang, Peter Verstegen, dr. P.J. Buijnsters, Robert Valter en Hans Bommeljé.
Het laatst verschenen deeltje is nummer 122, een samenwerking tussen dichter Piet Gerbrandy en fotograaf Gijs Haak. In 17 gedichten en evenzoveel foto’s geeft de bundel Scheiden wij een visie op het opdelen van het landschap door de mens.

In het verschiet ligt echter nog een aantal interessante projecten, waaronder een poëziebundeltje van de jonge Zuid-Afrikaanse dichter Charl-Pierre Naudé, speciaal geschreven voor de Slibreeks.
Het bijzondere karakter van de reeks en het feit dat de teksten hier voor het eerst in druk verschijnen maken de reeks geliefd onder verzamelaars. Ook de relatief lage prijs en de beperkte oplage zorgen ervoor dat veel van de Slibreeks-deeltjes al snel na verschijnen uitverkocht raken. Zeker de wat oudere deeltjes van bekende auteurs zijn nog slechts antiquarisch te verkrijgen.

Slibreeks:

1. J.M.A. Biesheuvel – De verpletterende werkelijkheid
2. Martien Leenhouwers - Onzegbaar
3. J. van Toren – Japanse Tanga-poëzie
4. J. Bernlef / Siet Zuyderland – Een prop is minder dan niets
5. J.C. van Schagen – Kantels van mijnheer Géronte
6. Hans van Straten – Zie aldaar
7. Hans Berghuis – Coplas, een mand vol noten
8. Remco Ekkers - Buurman
9. Anton van Kraaij – De bochel
10. Daniël Billiet / Paul Gees – Als boomstammen in de sneeuw
11. Jacques Hamelink – Appendix bij Afdalingen in de ingewanden
12. Reinold Wideman – De decadentie van de jaren tachtig
13. Erik van de Loo – Achter de stilte
14. Henny en Jan van Leeuwen - Porselein
15. Hans Warren - Herkenningen
16. Bob den Uyl – Het onbereikbare
17. Hanneke van Buuren - Gaan
18. Bernd Lohaus - Wanden
19. Dirk de Witte – Ernie Wever
20. Ward Ruyslinck - Signalement
21. Roeland Fossen – Een hand water
22. Wim Vermeer - Liefdeszinnebeelden
23. Julien Pirana – Twee brieven uit: Het linker pad van de Boeddha
24. Gerrit van der Ven - Fragmenten
25. Ed Leeflang – De veren
26. Pieter Roelse – Het stikwonder
27. Ben Sleeuwenhoek – Looking at the sun & Looking at the moon
28. Jan Groenleer – Uiteenlopende oevers
29. Angela Rookmaker / Alfred van der Helm – Pantuns uit het Maleis
30. C. Onvlee – Een warme deken
31. Cornelis Verhoeven – Het moment
32. Han van der Vegt – De wandelaar
33. Freek de Jonge – De wereldverbeteraar
34. Dick Hillenius – De psychobiologie van het feestvieren
35. Emile Puettmann – Schoon- en weerdruk
36. Wim Hofman - Ursula
37. Ed Reebergen – Groeten uit Zeeland
38. Jan Eijkelboom – Twee dochters en een zoon
39. Ad Zuiderent – Waar geen haven is
40. Emma Crebolder - Zwemsonnetten
41. Sjoerd Kuyper – Zoete deuren
42. Wies Roosenschoon – Betje Wolff en Coosje Busken: een hartsvriendschap
43. Jef Geeraerts - Schieten
44. Jan G. Elburg – Winter lijkt het wel
45. Mieke Tillema – Zeereep verboden toegang en Black Box
46. Isaac Faro – Groeten van een amateur-genealoog aan Marie
47. Lou Vleugelhof - Geboortestreek
48. Johanna Kruit – De weg van het water
49. Francisca van Vloten – Heimwee houdt ons gevangen
50. Guido Lippens – Zeeland zegt u...?
51. Marcel F. Fresco - Doornroosje
52. Armando – De kleine verschijnselen
53. H.H. ter Balkt – Laaglandse hymnen
54. Rutger Kopland / Jan Douwe van Willigen – Waar is de wereld?
55. André van der Veeke – Het sacrament van de sneeuw
56. Charlie Marie Boelhouwer – De forrellenvisser
57. Jeroen van Westen – Aarde en water
58. Leendert Witvliet – Een nieuw pandje
59. Albert Megens - Boventonen
60. Jan Fontijn – Een bond van genieën om de wereld te redden
61. A.L. Sötemann – Domburgsch uitzicht van P.C. Boutens
62. Andreas Oosthoek – Tijger en lam
63. Kreek Daey Ouwens – Een cirkel van saamhorigheid
64. Marion Crezée – Odysseus’ reis naar walcheren
65. Konstantin Paustovski – Zwarte netten
66. Fontaine/Schrijver/Zwiep – Die vrouwen liefheeft
67. Ton Wijnalda – De handlanger
68. Hans van de Waarsenburg – Villa Carmen Sylva
69. Ap Sok - Deltamap
70. Raymond Queneau – 18 sonnetten
71. Ira Bart – Het begin van de jaartelling
72. Rein Bloem – Federico Mompou (1893-1987)
73. F. van Dixhoorn – Loodswezen I
74. P. Sijnke – Belevenissen van Hendrik Brouwer
75. K. Spiering – Een prachtige tuin
76. Hans Verhagen – Mona Lisa’s nazaten
77. Yvonne Né – Aan de voeten van de zee
78. Aarnout de Bruyne – De veerman van Sint-Amands
79. Charles Vergeer – De doornen knaap
80. Martien J.G. de Jong – In de nacht op onmogelijke paden
81. Silvia Marijnissen – Als ik met vuur denk
82. Doodeheefver – De korf en andere gedichten
83. Jan J.B. Kuipers – Elk moment de dageraad
84. Marco Kunst – De markies van Scharrebak
85. Fransisca van Vloten en Arie van Loon (red.) – Een wereldsch paradijs
86. H.W. Kleppe – Een thriller
87. Guiseppe Bonaviri - Gedichten
88. Piet Meeuse - Hersenspinsel
89. Ciska Muller – De gele zwembroek en het meisje
90. Ma Yuan – De muur met grillige patronen
91. Georges Perec – Hoorspel ‘Opslag’
92. Judith Gera - Zusterliefde
93. Lotje van de Vliet – Zeeuws licht
94. Hans Groenewegen - Grondzee
95. Rutger Kopland en Driek van Wissen – Ik ben een moeilijk geval
96. Arnold Wiggers – Nagelaten banden
97. Ko de Jonge - Horizontaal
98. Cary Loren – Liedjes voor Holland
99. Arie Schippers – Reeën en gazellen in tuinen en paleizen
100/101 Jacobus Bellamy – Roosje en haar nazaten
102. Conny Umbgrove / Elsa Fischer - Lichttoeristen
103. Cor Gout – Zee/land
104. Pieter Kooistra – Getroffen in woord en beeld
105. Arjan Duinker – De zon
106. Hans de Ruijter – Esse est percipi
107. Willem van Toorn – Een held
108. Markus – De mug, het meer en de olifant
109. H. van Boxtel – De roep van de papagaai in een lege wereld
110. B. Zwaal – Vers vee
111. B. Vranken – De suikeroorlog
112. Toine Moerbeek – Van een lieflijkheid die wij niet bereiken kunnen
113. Eric Bindervoet en Robbert-Jan Henkes – Meneer Joyce in Vlissingen
114. Toon Tellegen – Wachten op wonderen
115. Eric Suchère – Oppervlakte(s)
116. Hester Knibbe - Zwerfmotief
117. Teja van Hoften - Onderweg
118. Wim Hofman – Lezing met lichtbeelden
119. Astrid Lampe / Roland Sohier – Mosselman hallo
120. Louis Lehmann / Ilse Starkenburg – Louis Lehmann als homo universalis
121. Jeltje Ratsma – Gezichten met de kroontjespen geschreven
122. Piet Gerbrandy / Gijs Haak – Scheiden wij